Szanowni Państwo,
w nawiązaniu do poprzednio wpisu w zakresie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, poniżej przedstawiamy Państwu kolejne uregulowania jakie w związku ze zmianą niniejszej ustawy, weszły w życie z dniem 1 lipca bieżącego roku.
1. Postępowanie z udziałem konsumentów
Kodeks Postępowania Cywilnego wzbogaca się o nowe regulacje związane z postępowaniem z udziałem konsulentów. Będą one stosowane w sprawach o roszczenia konsumenta (tj.
) przeciwko przedsiębiorcy oraz o roszczenie przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi, o ile konsument ten jest stroną postępowania.
W świetle nowych przepisów w wyżej wymienionych sprawach:
– Konsument może wytoczyć powództwo również przed sąd właściwy dla miejsca swojego zamieszkania (wyjątkiem jest właściwość wyłączna);
– Przedsiębiorca będąc powodem jest zobowiązany powołać wszystkie twierdzenia
i dowody w pozwie, a będąc pozwanym, w odpowiedzi na pozew. W innym przypadku podlegają one pominięciu, chyba, że przedsiębiorca uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później (uregulowania te są zbliżone swoim charakterem do wymagań stawianych w postępowaniu gospodarczym).
– Jeśli przedsiębiorca zaniechał próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchylał się do udziału w niej lub uczestniczył w niej w złej wierze, co doprowadziło do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy, sąd niezależnie do wyniku sprawy może obciążyć przedsiębiorcę kosztami procesu w całości lub w części, a w uzasadnionych przypadkach nawet podwyższyć je dwukrotnie.
Rozwiązanie to ma głównie na celu zwalczanie sytuacji, w których pomimo zasadności roszczenia konsumenta, przedsiębiorca odmawia polubownego załatwienia sporu, licząc, że konsument nie zdecyduje się na drogę sądową;
2. Postępowanie uproszczone – sprawy bagatelne
W ramach postępowania uproszczonego ustawodawca wyróżnił kategorię spraw (tzw. sprawy bagatelne). Dotychczas był to sprawy, w których wartość przedmiotu sporu nie przekraczała 1.000,00 zł. Nowe regulacje podwyższyły ten próg do 4.000,00 zł. W związku z tym, w sprawach, których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 4.000,00 zł uzasadnienie wyroku ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
Nowelizacja wprowadza również uregulowania, w ramach których wyżej wymienione sprawy mogą zostać rozpoznane na posiedzeniu niejawnym, nawet jeżeli strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy. Przy czym to od uznania sądu zależy czy przeprowadzenie rozprawy będzie konieczne w danej sprawie.
Ponadto, do tej pory w postępowaniu uproszczonym sąd II instancji rozpoznawał apelację w składzie jednego sędziego. Nowością jest, że w postępowaniu uproszczonym zażalenie na postanowienia sądu pierwszej instancji również będzie rozpoznawane w składzie jednoosobowym.
3. Postępowanie zabezpieczające
Niezmiennie strona lub uczestnik postępowania może żądać udzielenia zabezpieczenia roszczenia, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Nowe regulację skupiają się na wsprawach własności intelektualnej (tj. o ochronę praw autorskich i pokrewnych, o ochronę praw własności przemysłowej oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych).
W świetle nowelizacji w sprawach własności intelektualnej:
– Sąd w ramach oceny czy roszczenie zostało uprawdopodobnione, bierze pod uwagę prawdopodobieństwo unieważnienia prawa wyłącznego winnym toczącym się postępowaniu (w postępowaniu głównym lub w postępowaniu administracyjnym przed Urzędem Patentowym RP), które ustala się w oparciu o informację pochodzące od stron. W związku z tym, wniosek o zabezpieczenie wniniejszych sprawach, powinien zawierać również informację w przedmiocie tego czy toczy się lub toczyło się postępowanie w przedmiocie unieważnienia prawa wyłącznego, albo oświadczenie, że wnioskodawca nie ma wiedzy o takim postępowaniu;
– Sąd przed udzieleniem zabezpieczenia zobligowany jest wysłuchać obowiązanego, chyba że konieczne jest natychmiastowe rozstrzygnięcie wniosku. Regulacja ta ma na celu ograniczenie nadużywania instytucji zabezpieczenia roszczeń w sporach między przedsiębiorcami. Przepis ten nie dotyczy sposobów zabezpieczenia w całości podlegających wykonaniu przez komornika albo polegających na ustanowieniu zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa;
– Uzyskanie zabezpieczenia roszczenia będzie niemożliwe, jeśli wniosek zostanie złożony po upływie 6 miesięcy od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o naruszeniu przysługującego mu danego prawa własności intelektualnej.
Zmiany obejmują również ogólne uregulowania w zakresie postępowania zabezpieczającego. Na postanowienia sądu I instancji w przedmiocie zabezpieczenia przysługuje zażalenie, które będzie rozpoznawane przez sąd IIinstancji, a nie jest dotychczas przez sąd I instancji. Nowelizacja przewiduje również możliwość zażalenia postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wydanego po raz pierwszy przez sąd II instancji do innego składu tego sądu.
4. Postępowanie egzekucyjne
– Nowelizacja przewiduje możliwość doręczania stronie na jej wniosek przez komornika sądowego odpisów pism za pośrednictwem e-PUAP.
– Nowe regulacje wskazują, że braki w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej dłużeniem nie stanowią podstawy do zawieszenia postępowania egzekucyjnego. Informację tę komornik przekazuje sądowi, który z urzędu ustanawia dla tego podmiotu kuratora, jeśli jest to konieczne dla ochrony interesów dłużnika, a jego majątek wystarcza na pokrycie kosztów. Koszty ustanowienia kuratora ponosi dłużnik. W praktyce, jeśli w trakcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi będącemu osobą prawną, członkowie organu reprezentującego podmiot złożą rezygnację lub zostaną odwołani, nie prowadzi to automatycznie do zawieszenia postępowania egzekucyjnego.
– W świetle zmian wniosek wierzyciela o zawieszenie postępowania nie może zmierzać jedynie do przedłużenia postępowania.
– Ustawodawca dodał nowy przepis wskazujący na sytuacje, w których organ egzekucyjny odmawia wszczęcia egzekucji, tj.:
a) kiedy zachodzą okoliczności stanowiące przesłanki odrzucenia pozwu (droga sądowa jest niedopuszczalna, sprawa o to samo roszczenia między tymi samymi podmiotami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona lub jedna ze stron nie ma zdolności sądowej lub powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy, albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie),
b) przepis szczególny tak stanowi,
c) wniosek o wszczęcie egzekucji z innych przyczyn jest niedopuszczalny.
– Nowe regulacje określają, że w sądowym postępowaniu egzekucyjnym na określone postanowienia stroną będzie przysługiwało zażalenie, rozpoznawane przez sąd II instancji. Ustawodawca przewidział również możliwość przekazania przez sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, zażalenia do rozpoznania sądowi II instancji.
– Nowelizacje modyfikuje również przepisy dotyczące sprzedaży zajętych ruchomości oraz nieruchomości w drodze elektronicznej licytacji komorniczej w zakresie między innymi przebijania ofert, co ma na celu przeciwdziałanie jej nadmiernego przedłużania.
5. Ochrona dóbr osobistych
W postępowaniach dotyczących naruszenia dóbr osobistych nowością jest regulacja, w świetle której, jeśli dłużnik nie złoży oświadczenia odpowiedniej treści w odpowiedniej formie, pomimo wyznaczenia terminu do jego złożenia, sąd wymierzy mu karę grzywny w wysokości 15 tysięcy złotych oraz nakaże zamieścić to oświadczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na jego koszt.